CHẾ ĐỘ ĂN CHO NGƯỜI MẮC BỆNH GOUT: ĂN GÌ, TRÁNH GÌ
bệnh gout (gút, goute) là một bệnh rối loạn chuyển hoá có liên quan đến ăn uống do nồng độ axit uric quá cao trong huyết tương dẫn đến lắng đọng các tinh thể urat (muối của axit uric) hoặc tinh thể axit uric.
Nếu lắng đọng ở khớp (ở sụn khớp, bao hoạt dịch) làm cho khớp bị viêm, gây đau đớn, lâu dần gây biến dạng, cứng khớp. Nếu lắng đọng ở thận gây bệnh thận do urat (viêm thận kẽ, sỏi thận…). Bệnh gout thường gặp ở nam giới tuổi 40 trở lên. Bệnh thường có những đợt kịch phát, tái phát nhiều lần.
Các biểu hiện của bệnh gout:
-
Viêm khớp cấp tính: Sưng và đ.a.u nh.ứ.c khớp nhất là khớp đốt bàn và ngón chân cái
-
Lắng đọng sạn urat: thấy những cục hay hạt urat nổi dưới da di động được dưới vành tai, mỏm khuỷu, xương bánh chè hoặc gần gân gót
-
Sỏi urat, axit uric trong hệ thống thận-tiết niệu
-
Viêm thận kẽ, suy thận
-
Xét nghiệm máu thấy axit uric tăng cao trên 400 micromol/lit Những người có nhiều nguy cơ bị tăng axit uric máu và mắc bệnh gout:
-
Có t.i.ề.n sử gia đình bị bệnh gout
-
Thừa cân và béo phì
-
Ăn uống không hợp lý, ăn quá nhiều các loại thực phẩm chứa nhiều nhân purin
-
Nghiện rượu, nghiện cà phê
-
Dùng nhiều thuốc lợi tiểu như hypothiazid, lasix… có thể làm tăng axit uric và gây ra các đợt bệnh gout cấp tính.
Tháp dinh dưỡng
Chế độ ăn uống trong phòng chống bệnh gout:
Cần nhận thức rằng ăn uống không hợp lý là một yếu tố thúc đẩy xuất hiện bệnh và làm tái phát bệnh. Nhiều bệnh nhân xuất hiện đợt sưng đau khớp dữ dội đến mức không đi lại được sau khi ăn nhậu nhiều hải sản, thịt chó, thịt thú rừng hay dạ dày, lòng lợn tiết canh. Vì vậy chế độ ăn uống của bệnh nhân bệnh gout có ý nghĩa rất quan trọng nhằm giúp hạ axit uric huyết bằng hạn chế đưa nhân purin vào cơ thể (axit uric được tạo nên do ôxy hoá nhân purin)
Nguyên tắc chế độ ăn trong phòng bệnh gout:
-
Đảm bảo bữa ăn có đủ các chất dinh dưỡng ở tỉ lệ cân đối
-
Đảm bảo cân đối giữa các thành phần sinh nặng lượng G-P-L (Glucose – Protein – Lipid: Đường bột – Dạm – chất béo) . Tỉ lệ năng lượng do các thành phần cung cấp nên là: Đường : Đạm : Béo = 50 % : 30% : 20% (Số % này được tính dựa trên lượng calories do đồ ăn sinh ra, không phải tính bằng trọng lượng)
-
Hạn chế ăn các loại thức ăn chứa nhiều nhân purin: thịt đỏ, hải sản, các loại phủ tạng …
-
Cần có sự lựa chọn và phối hợp nhiều loại thực phẩm đều đặn trong thực đơn hàng ngày
-
Hạn chế tối đa rượu, bia, cà phê (Tốt nhất là bỏ hẳn)
-
Luôn uống đủ nước
Căn bằng G – P – L
Chế độ ăn trong điều trị bệnh gout:
-
Luôn ưu tiên ăn theo thứ tự: Rau > Cơm > Đạm (ăn riêng từng thứ)
-
Giảm bớt lượng đạm trong khẩu phần ăn
-
Không nên ăn các thực phẩm có chứa nhiều axit uric (nhóm III): óc, gan, bầu dục các loại phủ tạng, nước ninh xương, nước luộc thịt….
-
Ăn vừa phải các loại thực phẩm có hàm lượng axit uric trung bình (nhóm II): Thịt, cá, hải sản, đậu đỗ…
-
Sử dụng các thực phẩm chứa ít axit uric trong chế biến bữa ăn hàng ngày: ngũ cốc, các loại hạt, bơ, mỡ, trứng, rau quả
-
Hạn chế tối đa (Tốt nhất là bỏ) đồ uống gây tăng axit uric máu: rượu, bia, chè, cà phê.
-
Ăn nhiều rau quả không chua. Hạn chế ăn các loại quả chua vì làm tăng thêm độ axit trong máu.
-
Ăn nhiều rau củ quả hơn 1 chút
-
Uống nước có tính kiềm: nước rau, nước khoáng (không phải nước ngọt)
-
Uống đủ nước hàng ngày. (cứ 10kg cân nặng thì uống 0,4 lít NƯỚC LỌC – Ví dụ bạn nặng 60kg thì mỗi ngày uống tối thiểu 2,4l nước)
Hàm lượng Purin trong một số loại thực phẩm (tính theo mg trong 100mg thực phẩm)
-
Nhóm 1: Nhân Purin thấp (5-15mg): Ngũ cốc, dầu, mỡ, trứng, sữa, rau, củ, quả, hạt
-
Nhóm 2: Nhân Purin trung bình (50- 150mg): Thịt, cá, hải sản, đậu, đỗ
-
Nhóm 3: Nhân Purin cao (trên 150mg): Óc, gan, bầu dục, cá trích, nấm, măng tây, nước dùng thị
-
Nhóm 4: Các loại đồ uống chứa nhân Purin: Rượu, bia, cà phê, chè, sô-cô-la…
Thực phẩm nào bạn nên tránh với bệnh gout?
Hãy tránh thủ phạm chính – thực phẩm giàu purine.
Bạn cũng nên tránh các loại thực phẩm có hàm lượng đường fructose cao
Dưới đây là một số loại thực phẩm có hàm lượng purin cao, thực phẩm có hàm lượng purin vừa phải và thực phẩm giàu fructose nên tránh với người bệnh gout
-
Tất cả các loại thịt nội tạng: Bao gồm gan, thận, Lá lách và óc
-
Các loại thịt đỏ: Chó, bò, bê, dê, cừu…
-
Cá: cá trích, cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá mòi, cá cơm, cá tuyết chấm đen và một số loại khác
-
Hải sản khác: Sò điệp, cua, tôm và trứng cá
-
Đồ uống có đường: Đặc biệt là nước ép trái cây và nước ngọt có đường
-
Thức ăn nhiều đường: Mật ong, xi-rô ngô có hàm lượng fructose cao
-
Men: Các loại thức ăn lên men, men bia và những loại thức ăn bổ sung men khác
Ngoài ra, nên tránh các loại đường bột (carb) tinh chế như bánh mì trắng, bánh ngọt và bánh quy. Mặc dù chúng không chứa nhiều purin hoặc fructose, nhưng chúng lại chứa ít chất dinh dưỡng và có thể làm tăng nồng độ axit uric của bạn
Hạn chế tối đa thịt nội tạng
Bệnh gout bạn nên ăn thực phẩm gì?
Mặc dù một chế độ ăn uống thân thiện với người bệnh loại bỏ nhiều loại thực phẩm, nhưng vẫn có rất nhiều loại thực phẩm có hàm lượng purin thấp mà bạn có thể ăn.
Thực phẩm được coi là ít purin khi chúng có ít hơn 100 mg purin trên 100 gram thực phẩm.
Dưới đây là một số thực phẩm ít thuần túy thường an toàn cho người bị bệnh gout:
Thực phẩm lành mạnh tốt cho người bệnh gout
-
Hoa quả: Tất cả các loại trái cây nói chung đều tốt cho bệnh gout. Anh đào thậm chí có thể giúp ngăn chặn các cuộc tấn công bằng cách giảm nồng độ axit uric và giảm viêm.
-
Rau: Hầu hết các loại rau đều tốt, bao gồm khoai tây, đậu Hà Lan, nấm, cà tím và các loại rau xanh đậm. (Trừ rau bina, măng, măng tây, các loại nấm)
-
Các loại đậu: Tất cả các loại đậu đều tốt, bao gồm đậu lăng, đậu nành, đậu nành và đậu phụ.
-
Quả hạch: Tất cả các loại hạt như Óc chó, hạnh nhân, điều, lạc (đậu phộng)….
-
Ngũ cốc nguyên cám: gạo lứt, ngô nếp, khoai lang luộc.
-
Các sản phẩm từ sữa: Tất cả các loại sữa đều khá an toàn, nhưng sữa ít béo là có lợi
-
Trứng: Chỉ nên ăn lòng trắng (mỗi tuần chỉ nên ăn 1 -2 lòng đỏ)
-
Đồ uống: nước lọc, nước khoáng, 1 số loại trà an toàn
-
Thảo mộc và gia vị: Tất cả các loại thảo mộc và gia vị.
-
Dầu gốc thực vật: dầu cải , ô liu và dầu lanh…
Thực phẩm bạn có thể ăn vừa phải với bệnh gout
Ngoài thịt nội tạng, thịt đỏ và một số loại cá, hầu hết các loại thịt đều có thể ăn vừa phải.
-
Các loại thịt: thịt gà bỏ da, thịt gia cầm bỏ da và thịt lợn nạc.
-
Các loại cá khác: Cá hồi tươi hoặc đóng hộp thường có hàm lượng purin thấp hơn hầu hết các loại cá khác. Để thuận tiện và an toàn thì một số cá nước ngọt bạn có thể chọn như: cá trắm, cá chép…
Để điều trị bệnh gout có hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chế độ ăn, vận động hợp lý và sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ. (Tốt nhất không nên tự mua các loại thuốc quảng cáo, truyền miệng, không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có chứng nhận bởi cơ quan uy tín)
Tóm lại: Giảm cân, tập thể dục, uống đủ nước, hạn chế rượu và có thể uống vitamin C cũng có thể giúp ngăn ngừa các cơn bệnh gout.
Kết luận
bệnh gout là một loại viêm khớp liên quan đến cơn đau đột ngột, sưng và viêm các khớp.
Rất may là một chế độ ăn uống thân thiện với bệnh gout có thể giúp làm giảm các triệu chứng của nó.
Thực phẩm và đồ uống thường gây ra cơn bệnh gout bao gồm thịt nội tạng, thịt thú săn, một số loại cá, nước hoa quả, nước ngọt có đường và rượu.
Mặt khác, trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các sản phẩm từ đậu nành và các sản phẩm từ sữa ít béo có thể giúp ngăn chặn các cơn đau bằng cách giảm nồng độ axit uric.
Một số thay đổi cuộc sống khác có thể giúp ngăn chặn cơn đau bao gồm duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục, uống đủ nước, uống ít rượu và có thể bổ sung vitamin C.
BÀI TIẾP THEO: THỰC ĐƠN 21 NGÀY THOÁT KHỎI bệnh gout.
Hãy share về tường để đọc lại, tag tên người cần nhé đồng bệnh gout!
Facebook Comments